Pas ngjarjeve të 11 shtatorit 2001, grupet kërkimore amerikane filluan t’i kushtojnë vëmendje studimit të opinionit publik në vendet me shumicë myslimane dhe paralajmëruan se ishte e rrezikshme për vendimmarrësit amerikanë të injoronin qëndrimet publike në Lindjen e Mesme. Ato qendra e bënë të qartë se vendimmarrësit amerikanë janë të interesuar vetëm për pikëpamjet e elitës në pushtet që mbështesin politikën amerikane.
Një nga institucionet më të rëndësishme shkencore që filloi t’i kushtonte vëmendje studimit të opinionit publik në vendet muslimane ishte Instituti Gallup International, një kompani analitike dhe konsulente me qendër në Uashington, DC. Ekziston edhe Pew Center, një institut amerikan i mendimit jopartiak. Këto qendra kryen sondazhe të opinionit publik në disa vende.
Amerika në sytë e masave muslimane
Sondazhet e kryera radhazi nga këto qendra treguan se imazhi i SHBA në publikun mysliman është negativ. Sipas një sondazhi të Qendrës Pew të vitit 2002, 69 përqind e egjiptianëve, 75 përqind e jordanezëve, 59 përqind e libanezëve, 69 përqind e pakistanezëve dhe 55 përqind e turqve shprehën kundërshtim të qartë ndaj politikës së SHBA. Sondazhi zbuloi gjithashtu se shumica e muslimanëve besojnë se përhapja e ideve dhe zakoneve amerikane është e dëmshme për shoqëritë e tyre.
Amerika dhe interesat reale të shteteve
Studiuesit e think tank-eve amerikane janë përpjekur të shpjegojnë përhapjen e fenomenit të armiqësisë ndaj SHBA-së duke studiuar ndikimin e politikës së jashtme amerikane në qëndrimet e masave. Ata i kategorizuan faktorët që çuan në rritjen e kundërshtimit publik në vendet myslimane ndaj politikës së jashtme amerikane si më poshtë:
-Mbështetja e vazhdueshme e SHBA për Izraelin, duke injoruar të drejtat e popullit palestinez dhe duke furnizuar ushtrinë pushtuese me armë për t’i përdorur për të masakruar palestinezët.
- SHBA-të po injorojnë interesat reale të vendeve myslimane.
- Një ndjenjë se Amerika po zgjeron hendekun midis të pasurve dhe të varfërve.
- SHBA nuk është serioze për zgjidhjen e problemeve globale.
- Ndikimi i agresionit amerikan në Irak
Armiqësia ndaj Amerikës në botën myslimane u rrit më tej pas agresionit amerikan kundër Irakut. Kjo armiqësi është përhapur përtej Lindjes së Mesme, veçanërisht në Indonezi, ku një sondazh zbuloi se vetëm 15 përqind e indonezianëve mbështesin politikën e jashtme të SHBA-së, duke treguar kundërshtimin në rritje ndaj Amerikës.
Sondazhi i Institutit Gallup
Sondazhi i Institutit Gallup tregoi gjithashtu se përqindja e atyre që refuzojnë politikën e jashtme amerikane në botën myslimane varion midis 33 dhe 70 për qind.
Tetëdhjetë e pesë për qind e të anketuarve myslimanë shpjeguan se ata kundërshtojnë politikën amerikane sepse ajo nuk respekton besimin islam dhe vlerat e tij dhe i trajton muslimanët në mënyrë të padrejtë.
Rezultatet nga organizata e sondazheve Zogby International përputheshin me ato të Pew dhe Gallup, duke treguar se përqindja e atyre që nuk e miratojnë politikën e SHBA në shtatë vende me shumicë myslimane varionte midis 48 dhe 87 për qind.
Investimi në diplomacinë publike
Rezultate të tilla kanë inkurajuar administratën amerikane që të rrisë fondet e akorduara për aktivitetet e diplomacisë publike. Ata gjithashtu kanë nxitur diskutime midis ekspertëve dhe vendimmarrësve rreth ndikimit të mbulimit televiziv në opinionin publik mysliman. Nëpërmjet diskutimeve të tilla, studiuesit amerikanë u përpoqën t’i përgjigjen pyetjes: Si mund të ndikohen masat në vendet myslimane nga përhapja e vlerave amerikane dhe krijimi i një klime të favorshme për pranimin e politikës së jashtme amerikane?
Në këtë kontekst, Amerika hartoi planin e saj strategjik për diplomacinë publike; u mbështet në aktivitete të ndryshme akademike dhe kulturore, publikoi materiale të shumta në media për të ndikuar në qëndrimet e publikut dhe për të ndërtuar një imazh pozitiv të Amerikës në mendjen e publikut.
Departamenti i Shtetit koordinoi këto aktivitete, rriti fondet e akorduara për Agjencinë për Diplomaci Publike dhe Agjencinë e Informacionit të SHBA-së. Ai gjithashtu emëroi një oficer të diplomacisë publike në gradën e nënsekretarit dhe bëri plane strategjike afatgjata që synonin të ndikonin në opinionin publik mysliman.
Riparimi i mediave dhe imazhit
Një nga bazat më të rëndësishme mbi të cilat u ndërtua strategjia amerikane ishte përdorimi i mediave për të arritur drejtpërdrejt publikun në vendet muslimane. U krijuan stacione radio, kanale televizive dhe faqe interneti, u prodhuan shumë filma, u botuan shumë libra dhe revista. Fokusi është krijimi i materialeve kulturore dhe informative për të rinjtë, veçanërisht në periudhën e adoleshencës.
Plani përfshinte gjithashtu aktivitete të shumta që synonin ndikimin e gazetarëve në vendet myslimane, për t’i inkurajuar ata të adoptonin këndvështrimin amerikan dhe të mbronin politikat e saj, si dhe të mbështeteshin në burimet amerikane kur raportonin.
Një strategji e tillë amerikane, që synonte të ndikonte tek publiku në vendet myslimane, përfshinte nisjen e mediave të reja, si Radio Sawa dhe kanali televiziv Al Hurra. Megjithatë, pavarësisht nga investimi i Amerikës në masmedia në botën myslimane për të ndikuar në opinionin publik, ka pyetje që ende nuk kanë marrë përgjigje përmes analizave të thella. Një nga më të rëndësishmet është: Sa e suksesshme është Amerika në përmirësimin e imazhit të saj në botën myslimane dhe duke punuar për të rritur pranimin e politikës së saj të jashtme nga publiku mysliman?
Diplomacia mediatike
SHBA-ja ka përdorur diplomacinë mediatike për të promovuar politikën e saj të jashtme dhe për të ndërtuar imazhin e saj në botën islame. Janë përdorur metoda të reja për të prodhuar përmbajtje që prekin grupe të ndryshme shoqërore, me fokus të veçantë tek të rinjtë dhe adoleshentët. Ata gjithashtu kombinuan aktivitetet e diplomacisë publike dhe mediatike, kështu që u shfaq koncepti i diplomacisë publike të bazuar në media. Lidhja midis praktikës së diplomacisë dhe medias ka hapur fusha të reja për përdorimin e aktiviteteve të ndryshme për të ndikuar te masat.
Ka indikacione se kjo qasje ka ndikuar që shumë media në vendet myslimane të pranojnë politikën e jashtme amerikane dhe gazetarët të adoptojnë një këndvështrim amerikan në pasqyrimin e ngjarjeve.
Nevoja për studime të reja
Amerika ka ende nevojë të madhe për një lloj të ri studimi që shpjegon pse opozita ndaj politikës amerikane po rritet dhe pse imazhi i vendit është dëmtuar.
A kanë arritur strategjitë amerikane të influencojnë masat dhe të fitojnë mendjet dhe zemrat e tyre?
Ky lloj studimi kërkon studiues joamerikanë, të cilët kanë liri dhe pavarësi më të madhe në zbulimin e opinionit publik në vendet muslimane. Këto studime duhet të lidhin rezultatet e sondazheve të opinionit publik dhe analizën e përmbajtjes së materialeve që Amerika ofron përmes mediave.
Armiqësia ndaj vlerave islame
Nëse i kthehemi sondazhit të Gallup, do të shohim një rezultat interesant. Gjegjësisht, 85 për qind e të anketuarve besojnë se Amerika nuk e respekton Islamin dhe vlerat islame dhe se nuk i trajton muslimanët me drejtësi. Një rezultat i tillë mund ta shtyjë Amerikën të rishqyrtojë politikat dhe qëndrimet e saj ndaj botës myslimane. Trajtimi i Islamit me respekt është e vetmja rrugë për zemrat muslimane dhe SHBA-ja duhet të heqë dorë nga arroganca, mendjemadhësia dhe paragjykimi i saj.
Por nëse analizojmë përmbajtjen e materialit të ofruar nga kanalet televizive amerikane, veçanërisht kanali televiziv Al-Hurra, do të zbulojmë se këto kanale ende e trajtojnë Islamin dhe vlerat islame me përbuzje. Punësohen liderë që sulmojnë vazhdimisht Islamin dhe kështu formohet imazhi i Amerikës si një shtet armiqësor ndaj Islamit. Prandaj, është e natyrshme që kjo të ngjall ndjenja armiqësie ndaj Amerikës në vendet muslimane.
Nuk ka dyshim se Amerika shpenzon shuma të mëdha parash në këto kanale dhe u siguron atyre aftësitë teknike që garantojnë suksesin e tyre. Por kjo nuk mjafton dhe mund të rrisë ndjenjat e armiqësisë ndaj Amerikës pas programeve që vënë në dyshim vlefshmërinë e traditës së Profetit dhe tallen me Islamin dhe vlerat islame.
Kjo ngre një pyetje të rëndësishme: mbi çfarë baze dëshiron Amerika të ndërtojë imazhin e saj në botën myslimane? A dëshiron ai të paraqitet para publikut mysliman si armiqësor ndaj Islamit dhe të kërkojë që masat të ndalojnë ndjekjen e Profetit të tyre?
E ardhmja e diplomacisë mediatike
Kjo është një mundësi që mund të na hapë një rrugë të re për të zhvilluar diplomacinë mediatike, pasi kjo diplomaci nuk varet vetëm nga media e avancuar dhe kontrolli i rrjedhës së lajmeve, por edhe nga cilësia e përmbajtjes që ofrohet përmes këtyre mjeteve të informacionit dhe sa publiku është gati ta pranojë.
Përveç kësaj, qendrat e kërkimit të opinionit publik duhet të zhvillojnë studimet dhe metodat e tyre kërkimore për të zbuluar fakte rreth shtrirjes së ndikimit të programeve dhe materialeve mediatike dhe kulturore në publik.
Programet e shfaqura në kanalet amerikane mund të rrisin armiqësinë publike ndaj Amerikës dhe të krijojnë një imazh negativ të saj si një vend armiqësor ndaj Islamit. Pastaj Amerika ankohet se i është dëmtuar imazhi dhe se armiqësia ndaj Amerikës po rritet!
Ndërtimi i një imazhi pozitiv nuk bazohet vetëm në progresin e medias dhe përdorimin e teknologjive më të fundit në prodhimin e përmbajtjes, por bazohet edhe në studime shkencore për nevojat e audiencës, dhe në respektimin e opinionit të publikut.
Ndoshta Amerika do të zbulojë se kanali Al-Hurra ka kontribuar në prishjen e imazhit të vendit dhe armiqësinë në rritje të publikut ndaj tij, pasi lejoi prezantuesin të sulmojnë me simbolet islame dhe të poshtërojnë Islamin.
Publikuar më parë te portali Tesheshi.com.
