Raporti Evropian i Islamofobisë 2023 (EIR 2023) nënvizon mohimin dhe mospërfilljen e përhapur të Islamofobisë në të gjithë Evropën, pavarësisht njohjes formale të saj në Planin e Veprimit të BE-së kundër Racizmit 2020-2025. Ky raport tregon se si racizmi anti-musliman manifestohet përmes diskriminimit sistematik, retorikës politike, narrativave mediatike dhe qëndrimeve shoqërore, të cilat përkeqësohen më tej nga ngjarjet gjeopolitike, si konflikti i Gazës.
Gjetjet kryesore të raportit
Një nga problemet më shqetësuese të ngritura nga EIR 2023 është mohimi dhe njohja e kufizuar e Islamofobisë. Raporti tregon se Islamofobia vazhdon të mos njihet nga të gjitha qeveritë evropiane dhe shumica e partive politike. Heshtja në Ditën Ndërkombëtare për Luftimin e Islamofobisë (IDCI), e shpallur nga OKB-ja në 2022, është një tregues i qartë i këtij qëndrimi.
Në të njëjtën kohë, konflikti në Gazë ka shërbyer si një katalizator gjeopolitik që ka nxitur racizmin anti-musliman në Evropë. Reagimet e qeverive evropiane kanë intensifikuar retorikën dhe veprimet Islamofobe, duke portretizuar solidaritetin pro-palestinez si terrorizëm dhe duke sfiduar të drejtën e muslimanëve për të mbështetur një armëpushim. Në disa vende si Gjermania, Franca dhe Danimarka, janë zbatuar masa kufizuese, përfshirë ndalimin e demonstratave dhe gjobitjen për përdorimin e simboleve pro-palestineze.
Ekstremizmi i djathtë gjithashtu ka shfrytëzuar Islamofobinë për përfitime politike, ndërkohë që reagimet politike dhe institucionale të qeverive evropiane kanë mbetur të kufizuara. Megjithëse institucione ndërkombëtare si OKB-ja dhe OSBE-ja kanë dënuar rritjen e urrejtjes anti-muslimane, këto qëndrime kanë pasur pak ndikim praktik në veprimet e shteteve anëtare.
Sistemet ligjore në disa vende evropiane kanë zbatuar politika që cënojnë praktikat muslimane. Në Francë dhe Finlandë, për shembull, janë miratuar ligje që ndalojnë veshjet fetare, ndërsa vendimet e gjykatave në raste të ndryshme kanë ofruar rezultate kontradiktore, ku disa kanë mbështetur diskriminimin dhe të tjera kanë mbrojtur liritë fetare.
Roli i medias dhe gjeopolitika
Raporti thekson gjithashtu rolin e medias në përjetësimin e Islamofobisë. Mediat kryesore dhe ato të ekstremit të djathtë vazhdojnë të shpërndajnë stereotipe dehumanizuese kundër muslimanëve, duke përforcuar narrativat raciste. Pas tetorit 2023, mediat sociale përjetuan një rritje të përmbajtjes anti-muslimane, përfshirë përhapjen e dezinformatave dhe gjuhës së urrejtjes.
Një nga zbulimet më të rëndësishme të vitit ishte hetimi i njohur si “Sekretet e Abu Dhabit”, i cili ekspozoi se si firma private të inteligjencës kanë ndihmuar në orkestrimin e fushatave shpifëse kundër mijëra muslimanëve dhe individëve që promovojnë shoqëri të hapura. Ky hetim zbuloi thellësinë dhe financimin e mirëorganizuar të rrjeteve globale që përhapin Islamofobinë.
Krimet e urrejtjes kundër muslimanëve janë rritur ndjeshëm, sidomos pas përshkallëzimit të konfliktit në Gaza. Raporte nga vende si Norvegjia, Spanja dhe Greqia kanë dokumentuar një rritje të sulmeve fizike dhe verbale ndaj myslimanëve. Diskriminimi ndaj grave muslimane që mbajnë veshje fetare mbetet një problem i përhapur në punësim, arsim dhe strehim.
Sektori arsimor dhe narrativat kombëtare
Raporti thekson se sektori arsimor mbetet një fushë e ndjeshme ku shpesh përjetësohet Islamofobia përmes politikave diskriminuese dhe narrativave historike të revizionuara. Në disa vende, si Kosova dhe Serbia, narrativat anti-muslimane janë të rrënjosura në kornizat e identitetit kombëtar dhe politikave arsimore.
Përfundim
EIR 2023 paraqet një panoramë të zymtë të gjendjes së Islamofobisë në Evropë, duke theksuar dështimet sistematike për të luftuar racizmin anti-musliman. Redaktorët e raportit bëjnë thirrje për veprime të forta politike, ligjore dhe sociale për të trajtuar këtë fenomen të përhapur racist.
Enes Bayraklı, Farid Hafez
Redaktorët e Raportit Evropian të Islamofobisë
