Editorial i Observer.al
Vitet e fundit, ka pasur një tendencë në rritje të individëve dhe grupeve të ndryshme që të përdorin lirinë e shprehjes për të justifikuar veprime që nxisin urrjetje, siç ishte edhe akti i djegies së Kuranit nga një politikan ekstremist në Suedi.
Para së gjithash, është e rëndësishme të kuptohet se liria e shprehjes nuk është një e drejtë absolute. Megjithëse individët kanë të drejtë të shprehen lirisht, kjo e drejtë nuk është pa kufi. Kufijtë e lirisë së shprehjes vendosen për të mbrojtur të drejtat dhe liritë e të tjerëve, si e drejta për jetë, liri dhe siguri, e drejta për një gjykim të drejtë dhe e drejta për të mos u diskriminuar për shkak të cilësive apo bindjeve të caktuara.
Konventa Ndërkombëtare për të Drejtat Civile dhe Politike (ICCPR), e ratifikuar nga shumë vende, përfshirë Suedinë, thekson se liria e shprehjes mbrohet, por gjithashtu thekson edeh se kjo liri mbart me vete “detyra dhe përgjegjësi të veçanta” dhe mund t’i nënshtrohet disa kufizimeve. Këto kufizime përfshijnë mbrojtjen e të drejtave të të tjerëve dhe rendin publik.
Në mënyrë të ngjashme, Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut, e cila është ligjërisht e detyrueshme për shumë vende evropiane, thekson se liria e shprehjes mbrohet, por gjithashtu thekson edhe se kjo liri mund t’i nënshtrohet disa kufizimeve në interes të sigurisë publike, për mbrojtjen e shëndetin ose moralit, ose për mbrojtjen e të drejtave dhe lirive të të tjerëve.
Ndërkohë që, gjuha e urrejtjes është çdo formë shprehjeje që nxit diskriminim, armiqësi ose dhunë ndaj individëve ose grupeve bazuar në racën, fenë, përkatësinë etnike, origjinën kombëtare, identitetin gjinor ose karakteristika të tjera. Gjuha e urrejtjes mund të marrë shumë forma, duke përfshirë por pa u kufizuar në deklarata verbale ose të shkruara, simbole, gjeste dhe veprime fizike.
Akti i djegies së Kuranit është një formë e gjuhës së urrejtjes pasi është një përpjekje për të provokuar dhe nxitur zemërimin dhe urrejtjen ndaj një grupi njerëzish bazuar në fenë e tyre. Këto forma provokimi jo vetëm që dehumanizojnë individët dhe grupete caktuara, por krijojnë edhe një klimë frike dhe mosbesimi dhe minojnë kohezionin social.
Provokimi, nga ana tjetër, është një akt ose deklaratë që nxit ose provokon një individ ose grup të ndërmarrë një veprim të caktuar ose të reagojë në një mënyrë të caktuar. Në rastin e djegies së Kuranit, është një formë provokimi pasi është një përpjekje për të nxitur zemërimin dhe dhunën ndaj komunitetit musliman.
Gjuha e urrejtjes dhe provokimi nuk mbrohen nga liria e shprehjes, sepse bien ndesh me parimet e tolerancës dhe pranimit dhe mund të çojnë në diskriminim, armiqësi dhe dhunë.
Ligji ndërkombëtar për të drejtat e njeriut, duke përfshirë traktatet ndërkombëtare, e ndalon qartë gjuhën e urrejtjes dhe nxitjen e diskriminimit, armiqësisë ose dhunës. Këto ligje dhe rregullore, si dhe ligjet kombëtare, synojnë të vendosin një ekuilibër midis mbrojtjes së lirisë së shprehjes dhe mbrojtjes së individëve dhe grupeve nga dëmtimi.
Në rastin e djegies së Kuranit, është e qartë se ky akt nuk mbrohet nga liria e shprehjes. Akti i djegies së Kuranit nuk është një formë shprehjeje, por është një akt i ulët që synon të nxisë urrejtje e të provokojë reagime. Po ashtu, dërgon një mesazh të gabuar te pjesa tjetër e shoqërisë se besimet dhe praktikat e muslimanlve nuk duhet vlerësohen apo respektohen në shoqëri.
Po ashtu, djegia e Kuranit është një veprim mosrespektues dhe fyes ndaj komunitetit musliman. Është një përpjekje për të provokuar dhe nxitur zemërimin dhe urrejtjen ndaj një grupi njerëzish bazuar në fenë e tyre. Kjo është jo vetëm e gabuar moralisht, por edhe bie ndesh me parimet e tolerancës dhe pranimit për të cilat duhet të përpiqet shoqëria jonë.
Për më tepër, akte të tilla mund të kenë pasoja të rrezikshme, pasi mund të çojnë në ndarje të mëtejshme midis komuniteteve dhe gjithashtu mund të shkaktojnë dhunë. Akte të tilla po pashtu rrezikojnë të nxisin forma të ndryshme të ekstremizmit.
Prandaj, shoqëria në tërësi duhet të flasë kundër gjuhës së urrejtjes dhe të refuzojë çdo përpjekje për të nxitur dhunë apo dëmtim ndaj ndonjë grupi njerëzish. Ne gjithashtu duhet të përpiqemi të krijojmë një shoqëri më gjithëpërfshirëse dhe tolerante, ku të gjithë njerëzit të respektohen dhe vlerësohen pavarësisht nga feja apo besimi i tyre.
Si përfundim, djegia e Kuranit nuk është një akt i lirisë së shprehjes, prandaj duhet dënuar për atë që është: si nxitje e urrejtjes dhe provokim i ulët. Shoqëria në tërësi duhet të refuzojë akte të tilla dhe të përpiqet për një shoqëri më gjithëpërfshirëse dhe tolerante ku të gjithë njerëzit të trajtohen me dinjitet dhe respekt. Është detyra jonë si shoqëri të mbrojmë të drejtat e të gjithë individëve dhe të promovojmë paqen dhe mirëkuptimin ndërmjet komuniteteve të ndryshme.
